İş Sözleşmesinin Sona Ermesi

İş Sözleşmesinin Sona Ermesi
İş Sözleşmesinin Sona Ermesi ?
İş Sözleşmesinin Feshi halinde ödenecek Tazminatlar?
İş sözleşmesi Nasıl Sona Erer?
İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Feshi?
İş Sözleşmesinin Haksız Nedenle Feshi?
İş Sözleşmesinin İş veren tarafından fesih edilmesi?
İş Sözleşmesinin İşçi tarafından fesih edilmesi?
Haklı Fesih Sebepleri?
İş Sözleşmesinin Sona Ermesi ile ilgi yukarıdaki soruların cevaplarını bu yazımızda anlatmaya çalışacağız. Tabi ki her olay kendine özgü olduğundan dolayı bu konularda daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
İş Akdinin Fesih dışında Sona Erme Durumları
- Tarafların Anlaşması
İş sözleşmesi,tarafların anlaşması ile her zaman sona erdirilebilir.
- Taraflardan birinin Ölmesi.
İşçinin ölmesi halinde,iş sözleşmesi sona erer ve işçinin hak ettiği tazminat alacakları işçinin mirasçılarına geçer. İşverenin ölmesi halinde,iş sözleşmesi kural olarak sona ermez,işçilerin iş sözleşmesinin doğan hakları işverenin mirasçılarına geçer.
- Kararlaştırılmış Belirli Sürenin Bitimi.
Belirli bir süreyle veya belirli bir iş ile kararlaştırılmış olan iş sözleşmesi,sürenin dolması ile veya işin
tamamlanması ile kendiliğinden sona erer. Ancak sözleşme süresi bitmesine rağmen,işçi çalışmaya devam ediyor ise ve işveren de bu duruma ses çıkarmıyor ise,iş sözleşmesi yenilenmiş kabul edilir.Söz konusu sözleşme en fazla 1 yıl yenilenmiş kabul edilmektedir.
İş Sözleşmesinin Fesih ile Sona Ermesi
İş sözleşmesi taraflardan birinin irade beyanı ile de sona erdirilebilir.Bu bildirime fesih bildirimi denilmektedir.İş Kanununa göre,Fesih bildirimi yazılı olmalıdır.Eğer haklı sebepleriniz var ise sözleşmeyi derhal fesih edebilirsiniz.Ancak haklı sebepleriniz yok ise sözleşmeyi ihbar süresini bekleyerek fesih edebilirsiniz.Bu konuda eğer haklı sebepleriniz var ise,sözleşmeyi fesih ederken haklı sebeplerinizi sıralamanız ve bu sebeplerden dolayı iş akdini fesih ettiğinizi bildirmeniz,ileride hak ve taleplerinizi alabilme konusunda sizin lehinize olacaktır.veya tam aksine iş verenin haklı sebepleri var ise,işçiye tazminat ödememek adına bu haklı sebepleri sıralayacağı bir fesih bildirimi yapmaları lehine olacaktır.
Fesih bildirimi,her iki tarafa da ,işverene ve işçiye tanınmış bir haktır.Bu irade beyanının geçerli olabilmesi,karşı tarafın rızasına bağlı değildir.
Fesih Bildirim Süresi-İhbar Süresi
Belirsiz süreli iş sözleşmeleri,işçi veya iş veren tarafından haksız bir şekilde fesih edilmek isteniyor ise,bildirim süresi beklenmelidir.Bildirim süreleri,çalışanların kıdemlerine göre değişkenlik göstermelidir.Bildirim süresinin iş kanunundaki adı,ihbar süresidir.Bu süreler aşağıdaki gibidir.
6 aydan az çalışan işçi için 2 hafta,
6 ay ile 1.5 yıl arası çalışan işçi için 4 hafta,
1.5 yıl ile 3 yıl arası çalışan işçi için 6 hafta,
3 yıldan fazla çalışan işçiler için 8 haftadır.
İş veren haksız bir şekilde iş akdini derhal fesih edememektedir.İşçilere iş akdinin sona ereceğini çalışanların kıdemine göre bildirim sürelerinden önce bildirmelidir.Yani örnek vermek gerekir ise,işveren 1 yıllık kıdemi olan işçinin iş akdini haklı bir neden olmaksızın fesih edecek ise,kendisine bir tebligat yapmalı ve iş akdinin ihbar süresi sonunda fesih edileceğini bildirmelidir.İşverenler,isterse bu bildirim sürelerini beklemeden,söz konusu sürelerin ücretini ödemek şartıyla da derhal iş akdini sonlandırabilirler.
İş Arama İzni
İş veren,işçinin iş akdini haksız bir nedenle fesih edecek ise,işçiye ihbar süresi tanımalıdır.Bu ihbar süresi içerisinde işçinin kendisine iş bulabilmesi için günde 2 saatten az olmamak üzere izin alma hakkı mevcuttur.Eğer iş veren,işçiye 2 saat kadar izin vermez ise,bu durumda söz konusu 2 saatlik ücreti işçiye ödemek zorundadır.Bu ücret yüzde yüz zamlı hesaplanıp,ödenir.
İhbar Tazminatı Nasıl Alınır?
İşçi veya iş veren iş akdini haklı bir sebep olmaksızın derhal fesih eder ise,bu durumda ihbar süresi kadar tazminatı karşı tarafa ödemek zorundadır.Söz konusu tazminat,brüt ücret üzerinden hesaplanır.İhbar Tazminatı almak isteyen kişi,haklı bir neden olmaksızın iş akdinin derhal fesih edildiğini ispat eder ise,ihbar tazminatına hak kazanır.Bunun için,iş mahkemesinde açacağı davasında,ihbar tazminatı talep ettiğini bildirmesi gerekmektedir.
Ancak artık iş mahkemesinde dava açmadan önce arabuluculuğa başvuru zorunluluğu doğmuştur.Bu konuyu diğer yazılarımızda detaylıca anlatmıştık.Arabulucuya başvurulmadan önce direk dava açılır ise,dava usulden red edilecektir.Bu sebeple,tarafımızla iletişime geçerek yapılması gerekli işlemler hakkında bilgi alabilirsiniz.
İhbar Tazminatında zaman aşımı süresi 10 yıldır.
Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması Tazminatı-Kötü Niyet Tazminatı
İş veren,eğer fesih hakkını kötüye kullanıyor ve işçi bunu kanıtlayabiliyor ise,işçinin bildirim sürelerine ait ücretin 3 katı kadar tazminat isteme hakkı söz konusu olmaktadır.
İş veren,iş akdini ihbar süresine uymadan haksız bir şekilde ve kötü niyetle fesih etmiş ise,iş verenden hem ihbar tazminatı hem de kötü niyet tazminatı istenebilir.Ayrıca tabi işçi hak kazanmış ise kıdem tazminatı,fazla mesai ücreti alacağı,yıllık izin ücreti alacağı,resmi tatil ücreti alacağı gibi alacaklarını da iş verenden talep edebilmektedir.
Çalışma Koşullarında Değişiklik Nasıl Olur?Çalışma Koşullarında değişikliği işçi kabul etmek zorunda mıdır?
Eğer bir işveren,çalışma koşullarında değişiklik yapıyorsa,işçi bunu kabul etmek zorunda değildir.Yani bu değişiklik,işçi için bağlayıcı değildir.Bu durumda işveren ya söz konusu değişiklikten vazgeçecek ya da işçinin iş akdini fesih edecektir.İşverenin işçiyi işten çıkarması durumunda,söz konusu fesih haksız fesih sayılacak ve bu durumda işçi işverenden ihbar tazminatı,şartları oluşmuş ise kıdem tazminatı,fazla mesai ücreti alacakları,resmi tatillerde çalışması karşılığı hak ettiği ücreti,izin ücreti gibi alacaklarını talep edebilecektir.
İş veren,işçinin bu tazminatlarını işçiye ödemez veya eksik öder ise bu durumda işçi, arabuluculuk yoluna başvuracak, arabulucuk ile de uzlaşma sağlanamaz ise bu durumda iş mahkemesinde dava açılabilecektir.